Haartransplantatie

Bij een haartransplantatie worden haren, inclusief een klein stukje huid, verwijderd uit de hoofdhuid en op een andere plaats op de hoofdhuid ingeplant. De plaats waar de haren worden geoogst, de donorplaats, is vrijwel altijd de onderrand van de behaarde hoofdhuid aan de achterzijde.

Een haartransplantatie wordt in de meeste gevallen uitgevoerd omdat kale of dun behaarde plekken op het hoofd zijn ontstaan door erfelijke kaalheid (alopecia androgenetica). De keuze van de onderrand ter plaatse van de achterzijde als donorplaats is bij mannen de beste keuze omdat deze rand, de zogenaamde corona, louter haren bevat die niet door alopecia androgenetica verloren kunnen gaan. Bij transplantatie blijft deze genetische eigenschap bewaard zodat de getransplanteerde haren behouden blijven, ook al staan zij op een plek waar voorheen de haren verloren gingen. Bij vrouwen ligt de situatie anders. Zij kennen geen corona met haren die resistent zijn voor alopecia androgenetica. De haren op de onderrand van de achterzijde kunnen ook gevoelig zijn voor haarverlies door erfelijke kaalheid. Als deze haren worden getransplanteerd kunnen zij na verloop van tijd alsnog verloren gaan.

Er zijn twee methoden die algemeen worden toegepast bij de transplantatie van haren. De oudste is de methode waarbij een reepje huid met haren wordt verwijderd uit de corona. De weefseldelen worden naar elkaar toegebracht en aan elkaar gehecht. De huidreep wordt versneden in kleine stukjes, zogenaamde grafts. Elke graft bevat één à drie haarzakjes (haarfollikels) met een haar. Op de kale of dunne plaats wordt met een klein mesje een sneetje in de hoofdhuid gemaakt en daarin wordt een graft geplaatst. In algemene zin wordt deze methode van haartransplantatie ook wel aangeduid als de FUT-methode (“Follicular Unit Transplantation”).

Het is enige tijd in de mode geweest om de gaatjes in de hoofdhuid, waarin de grafts worden geplaatst, te maken met een laser. Deze methode is verlaten omdat de energie uit de laser de bloedvaten kan dichtschroeien waardoor de hechting van de graft aan de hoofdhuid wordt bemoeilijkt.

Bij de FUE-methode (“Follicular Unit Extraction”) worden follikels of groepjes van follikels één voor één uit de hoofdhuid van het donorgebied verwijderd. Dit gebeurt met een holle naald bevestigd in een draaiend hoekstuk (“tandartsenboor”). De grafts worden bewaard in een vloeistof. Met eenzelfde naald worden gaatjes “geboord” op de dunne/kale plaatsen. In deze gaatjes worden de grafts geplaatst.

Elke graft bevat een stukje huid met daarin één of meerdere haarfollikels. Het huiddeel vergroeit binnen enkele dagen met de hoofdhuid. In de loop van de eerste maand na de haartransplantatie gaan de getransplanteerde haren versneld van de anagene naar de telogene fase en vallen uit. Vanuit de matrix van de haarfollikel wordt een nieuwe haarfollikel met een nieuwe haar opgebouwd. Deze nieuwe haar ziet na drie maanden het daglicht. Vanaf vier maanden na de haartransplantatie kan het effect van de behandeling voor het eerst worden beoordeeld. Doorgaans komt 90% van de getransplanteerde grafts tot de ontwikkeling van nieuwe haren.

Of een zichtbare verbetering van het haar zal ontstaan na de haartransplantatie hangt af van het aantal grafts dat per oppervlakte-eenheid kan worden geplaatst. Het aantal grafts dat kan worden geplaatst wordt bepaald door de diameter van de grafts en door de dichtheid van de haren waartussen de nieuwe haren moeten worden geplaatst.

Elke graft moet volledig door gezond en doorbloed huidweefsel worden omgeven; de grafts mogen dus niet tegen elkaar aan komen te liggen. Hoe kleiner de diameter van een graft des te meer grafts er per oppervlakte-eenheid kunnen worden geplaatst, des te meer verbetering van de haardos mogelijk is. Doorgaans kunnen 30-50 grafts per vierkante centimeter worden aangebracht, hetgeen resulteert in een dichtheid van 100-120 haren per vierkante centimeter. De techniek waarbij grafts met een dunne, holle naald worden geoogst en geplaatst is vanuit dit standpunt superieur ten opzichte van de andere methoden. Bijkomend esthetisch voordeel van de methode waarbij een dunne naald wordt gebruikt bij zowel het oogsten als het plaatsen van de grafts is dat de geoogste grafts precies in de geprepareerde gaatjes passen. De hoofdhuid zal zich dan egaal herstellen. Als een graft groter of kleiner is dan het geprepareerde gaatje zal de hoofdhuid na herstel oppervlakteonregelmatigheden vertonen.

Als haren worden geplaatst in een regio waarbij de dichtheid van gezonde haren ongeveer 100 haren per vierkante centimeter is, kunnen slechts relatief weinig grafts worden toegevoegd. Er is dan nauwelijks sprake van een zichtbare verbetering als gevolg van de haartransplantatie. Deze situatie doet zich vaak voor bij een alopecia androgenetica bij vrouwen.

Bij een haartransplantatie wordt er vaak voor gekozen om de haargrens aan de voorzijde te verdichten of met behulp van enkele rijen transplantaten naar voren te halen. De frontale aanblik wordt dan verbeterd hetgeen een grote wens is van menig persoon met haarverlies.

Er zijn enkele belangrijke verschillen tussen mannen en vrouwen die bepalend zijn voor het succes van een haartransplantatie. Allereerst zijn de haren, die uit de corona van de man worden geoogst, niet gevoelig voor verlies door erfelijke kaalheid. Ook na transplantatie op een ander deel van de hoofdhuid blijft dit zo.
Bij vrouwen kunnen alle haren van de hoofdhuid verloren gaan door erfelijke kaalheid, ook die in de onderrand aan de achterzijde. Na transplantatie kunnen deze dus alsnog verloren gaan.

Een belangrijk verschil tussen mannen en vrouwen bij het indiceren van een haartransplantatie is het gegeven dat vrouwen met alopecia androgenetica nooit volledig kale plekken ontwikkelen. En dus moeten de getransplanteerde haren worden aangebracht tussen de bestaande haren. Niet alleen is dit een lastige taak omdat de aanwezige haren niet mogen worden beschadigd bij het maken van de transplantatiegaatjes, ook zijn er maar beperkte mogelijkheden om de grafts te positioneren tussen de bestaande haren. Het is niet mogelijk om deze haren in een systematisch verband te plaatsen zodat er minder grafts kunnen worden geplaatst.

Zijn er dan helemaal geen nadelen van een haartransplantatie bij de man? Ja, toch wel.
Bij een vrouw zullen de getransplanteerde haren en de niet-getransplanteerde haren min of meer gelijkmatig verdwijnen omdat het proces van haarverlies door erfelijke kaalheid doorgaat. Bij een man verdwijnen de niet-getransplanteerde haren altijd en de getransplanteerde haren nooit. Hierdoor ontstaat een geleidelijke uitdunning van het transplantatiegebied. Deze kan alleen maar worden opgelost door wéér een haartransplantatie.

Haarverlies van de niet-getransplanteerde haren kan met middelen als Minoxidil, cyproteronacetaat en saw palmetto worden afgeremd. De geneesmiddelen finasteride en dutasteride stoppen het haarverlies nagenoeg volledig en worden aanbevolen indien het effect van een haartransplantatie zo lang mogelijk bewaard moet blijven.
De meeste haartransplantatieklinieken geven levenslange garantie op het effect van de haartransplantatie bij mannen. Vrouwen verkrijgen deze garantie doorgaans niet omdat bij hen ook de getransplanteerde haren gevoelig kunnen zijn voor verlies door erfelijke kaalheid. Afhankelijk van de snelheid waarmee dit proces verloopt zal het resultaat van de haartransplantatie voor kortere of langere duur bewaard blijven.

Er zijn diverse klinieken voor haartransplantatie in Nederland. De kwaliteit en de service van deze klinieken is in het algemeen hoog, maar er zijn ook verschillen. Een goed consult waarbij onderzoek wordt verricht door een gespecialiseerde arts met daarbij goede voorlichting is een vereiste. Alle klinieken zullen deze consulten kosteloos en vrijblijvend uitvoeren.

Via websites in Nederland worden ook haartransplantaties aangeboden in klinieken in Polen en Turkije. Deze optie lijkt aantrekkelijk omdat de kosten van de haartransplantatie relatief laag zijn en een haartransplantatie kan worden gecombineerd met een leuke vakantie. Echter, als bij terugkeer in Nederland complicaties optreden worden deze patiënten terug verwezen naar de klinieken in het buitenland om de garantie te claimen of herbehandeling te ondergaan. Dit brengt extra kosten met zich mee.

Een haartransplantatie valt buiten de verzekerde zorg. Soms kan een zorgverzekeraar overgaan tot (gedeeltelijke) vergoeding indien een haartransplantatie wezenlijk wordt geacht voor de gezondheid van een persoon. Er zijn voor een haartransplantatie geen vastgestelde tarieven. Haartransplantatieklinieken bepalen de werkelijk kosten van de behandeling en vermeerderen deze met een opslag om marge te creëren voor bedrijfsvoering en winst. Deze marge is voor de patiënt beschikbaar voor onderhandeling. Het is zeer gebruikelijk om meerdere klinieken te bezoeken en meerdere offertes te laten uitbrengen. Om de offertes onderling vergelijkbaar te maken moet worden uitgegaan van een vooraf door de patiënt gedefinieerd behandelingsresultaat waarop alle klinieken hun offerte moeten baseren.

Haartransplantaties met de FUT-methode zijn goedkoper dan haartransplantaties met de FUE-methode. De tarieven van haartransplantatie lopen uiteen van €1500 voor een kleine aanvulling tot €10.000 voor een grote correctie.